NAT haqida umumiy tushuncha. NAT Qanday ishlaydi ?
Last updated
Last updated
NAT (Network Address Translation):
Bu texnologiya, mahalliy tarmoqdagi (private network) IP manzillarni tashqi tarmoq (internet) uchun foydalanuvchi bitta umumiy IP manzilga o‘zgartiradi.
Bu holatda mahalliy IP manzillar internetda ishlatib bo‘lmaydigan manzillar bo‘ladi, shuning uchun NAT orqali ularni umumiy yoki tashqi (public) IP manzilga aylantirish kerak bo‘ladi.
NATning asosiy vazifalari:
Tarmoq xavfsizligi: Mahalliy IP manzillarni yashirish orqali xavfsizlikni oshiradi.
Resurslarni tejash: Bir nechta qurilmaga bitta tashqi IP manzil orqali internetga ulanish imkonini beradi.
Diagramma asosida NAT jarayoni:
Mahalliy tarmoq (Private Network):
Kompyuterlar (192.168.3.6, 192.168.3.7, va 192.168.3.8) mahalliy tarmoqda joylashgan.
Bu qurilmalar faqat mahalliy IP manzillarni ishlatadi va ular internetga to‘g‘ridan-to‘g‘ri chiqolmaydi.
Router va NAT jarayoni:
Router orqali har bir mahalliy IP manzil internetga chiqishda bitta umumiy (tashqi) IP manzilga (200.100.10.1) aylantiriladi.
Router NAT jadvalini yuritadi, bu jadval mahalliy IP:portni tashqi IP:portga moslashtiradi va aksincha.
Packet (ma'lumot paketi) o‘zgartirish:
Mahalliy IP manzil (192.168.3.6:5733) -> Tashqi IP manzil (200.100.10.1:5733) sifatida o‘zgaradi.
Router orqali bu paket tashqi manzil (masalan, 65.44.21.24:21) tomon yo‘naltiriladi.
Tashqi serverdan qaytgan paket esa NAT orqali asl mahalliy manzilga qayta yo‘naltiriladi.
Masofaviy server:
65.44.21.24 IP manzili masofaviy serverni ifodalaydi, u FileZilla server sifatida ishlamoqda. Bu serverdan ma'lumot olish uchun NAT kerak bo‘ladi.
NATning ichki ishlashi:
NAT jadvali (Table):
Router NAT jadvalida har bir mahalliy qurilmaning IP:portini tashqi IP:portga moslab yozib boradi.
Jadvaldagi moslashuv:
192.168.3.6:5733 -> 200.100.10.1:5733.
192.168.3.7:6812 -> 200.100.10.1:6812.
192.168.3.8:7888 -> 200.100.10.1:7888.
O‘zgarishlar:
Router NAT ma'lumot paketini "Source IP" va "Destination IP" qismlarida o‘zgarish kiritadi.
Mahalliy tarmoqdan chiqqan paketni tashqi IP manzilga aylantiradi va qaytishda aksincha jarayonni bajaradi.
Xulosa:
NAT jarayoni:
Source IP (Manba IP): Mahalliy IP'ni tashqi IP'ga o‘zgartiradi.
Destination IP (Manzil IP): Tashqi serverga yetib borganida o‘zgarishsiz qoladi.
Ma'lumot qaytganda NAT uni mahalliy qurilmaga to‘g‘ri yetkazadi.
Ushbu jarayon orqali mahalliy tarmoqdagi barcha qurilmalar bitta tashqi IP manzil orqali internetga ulangan holda ishlashi mumkin.JPRQ ni ham bir kursanigiz tushunib olasiz.