Offensive Security va Defensive Security farqi nimada ?

Offensive Security (Hujum Xavfsizligi) va Defensive Security (Himoya Xavfsizligi) o‘rtasidagi farqni tushuntirish uchun, ikkala yo‘nalishning asosiy maqsadlari, yondoshuvlari va uslublarini ko‘rib chiqamiz.

1 Offensive Security (Hujum Xavfsizligi)

Ma'no: Offensive Security, yoki hujum xavfsizligi, tizimlarga va tarmoqlarga hujum qilish va ularning zaifliklarini aniqlashga qaratilgan xavfsizlik usulidir. Asosiy maqsad — tizimlarni o‘z vaqtida test qilish va xavfsizlik teshiklarini (vulnerabilities) aniqlash. Bu jarayon ko‘pincha penetration testing (pentesting) deb ataladi, ya'ni tizimga hujum qilib, ularni himoya qilishga imkon beradigan zaifliklarni topish.

Funktsiya:

• Hujum qilish: Tizimdagi zaifliklarni aniqlash, exploitar qilish (istifadaga topshirish) va xavfsizlikni sinovdan o‘tkazish.

• Test qilish: Maqsad — tizim va tarmoqni test qilish orqali uning himoya qobiliyatini baholash.

• Zaifliklarni topish: Hujumchilarga o‘xshab, tizimdagi ochiq portlar, serverlar, web ilovalaridagi zaifliklar va boshqa kamchiliklarni aniqlash.

• Exploit yaratish: Tizimga kirish uchun zararli skriptlar yoki exploitlarni yaratish va ishlatish.

Usullar:

• Pentesting: Hujumchining tizimga kirishi va barcha zaifliklarni topish.

• Social Engineering: Foydalanuvchilarni aldash orqali tizimga kirish.

• Malware yaratish: Zararli dasturlarni yaratish va tizimlarga joylashtirish.

• SQL Injection, XSS, CSRF: Web ilovalari va tarmoq ilovalarida xavfsizlik xatoliklarini ekspluatatsiya qilish.

Yaratuvchilar: Offensive Security testlarini asosan pentesterlar, red team vakillari, va ethical hackers amalga oshiradi.

2 Defensive Security (Himoya Xavfsizligi)

Ma'no: Defensive Security, yoki himoya xavfsizligi, tizimlar va tarmoqlarda himoya choralari o‘rnatishga va xavfsizlikni ta'minlashga qaratilgan faoliyatdir. Bu jarayonning asosiy maqsadi — tizimga kirishni oldini olish, hujumlarni bartaraf etish va tizimni himoya qilishdir. Bunda zaifliklarni bartaraf qilish, monitoring va xavfsizlikni mustahkamlash ustuvor bo‘ladi.

Funktsiya:

• Himoya qilish: Hujumlar va zararli faoliyatlardan tizimni himoya qilish, firewall va boshqa xavfsizlik tizimlarini o‘rnatish.

• Monitoring: Tizimdagi faoliyatni doimiy ravishda nazorat qilish, kirishlarga qarshi monitoring tizimlarini o‘rnatish.

• Zaifliklarni tuzatish: Zaifliklar aniqlanganidan so‘ng, ular bilan kurashish va ularni bartaraf etish.

• Hujumni aniqlash: Dastlabki hujumlarni aniqlash va ularni to‘xtatish.

Usullar:

• Firewalls va Antiviruslar: Tizimga kirishni to‘xtatish uchun firewall va antivirus tizimlarini o‘rnatish.

• IDS/IPS (Intrusion Detection/Prevention System): Hujumlarni aniqlash va to‘xtatish uchun ishlatiladigan tizimlar.

• Vulnerability Management: Zaifliklarni aniqlash va tuzatish uchun xavfsizlik yamoqlarini o‘rnatish.

• Encryption: Ma'lumotlarni himoya qilish va shifrlash texnologiyalaridan foydalanish.

• Incident Response: Hujum yuz berganda, javob choralarini ko‘rish va tizimni tiklash.

Ishlovchilari: Himoya xavfsizligi bilan shug‘ullanuvchilar — blue team vakillari, tizim administratorlari, xavfsizlik bo‘yicha mutaxassislar va xavfsizlikning umumiy qamrovli tahlilchilari.

Offensive va Defensive Security Farqi

Offensive Security	Defensive Security
Maqsad: Zaifliklarni topish va ekspluatatsiya qilish	Maqsad: Tizimni himoya qilish, xavfsizlikni saqlash
Hujumchilarni simulyatsiya qilish	Himoya choralari o‘rnatish va tizimni kuzatish
Tizimdagi zaifliklarni aniqlash uchun hujum qilish	Tizimni tahlil qilish va uning himoyasini ta'minlash
Red Team faoliyati	Blue Team faoliyati
Exploitlar yaratish va ishlatish	Tizimga hujumni aniqlash va to‘xtatish
Tizimga kirish orqali hujumlarni amalga oshirish	Hujumni oldini olish uchun chora-tadbirlar ko‘rish
Real hayotdagi hujumlarni test qilish	Tizimni himoya qilish uchun xavfsizlikni mustahkamlash

Offensive Security vs Defensive Security: Har ikkala yo‘nalishning ahamiyati

1. Offensive Security:

   • Tizimga kirishga urinish va xavfsizlikni test qilish orqali himoyani yaxshilash.

   • Hujumchilarni simulyatsiya qilish yordamida tizimning zaif tomonlarini aniqlash.

   • Proaktiv yondoshuv bilan tizimni mustahkamlash.

2. Defensive Security:

   • Himoya tizimlarini o‘rnatish va monitoring qilish orqali tizimni himoya qilish.

   • Tizimni sinchkovlik bilan tahlil qilish va barcha zaifliklarni bartaraf etish.

   • Passiv yondoshuvda tizimni himoya qilish va xavfsizlikni ta'minlash.

Xulosa :)

Offensive Security (hujum xavfsizligi) tizimlar va tarmoqlarga hujumlar orqali zaifliklarni aniqlash va ekspluatatsiya qilishga qaratilgan bo‘lsa, Defensive Security (himoya xavfsizligi) tizimlarni himoya qilish, monitoring qilish va xavfsizlikni saqlashga yo‘naltirilgan. Har ikkala soha bir-birini to‘ldiradi va tizim xavfsizligini yaxshilash uchun muhimdir.