Assemblyda bind() va listen() tizim chaqiruvlari

Socket dasturlashda bind() va listen() tizim chaqiruvlari tarmoq serverlarini sozlashning muhim bosqichlaridir. Ular socketni tarmoqqa bog‘lash va ulanishlarni kutish uchun ishlatiladi. Bu mavzuda siz bind() va listen() tizim chaqiruvlarini assemblyda qanday amalga oshirishni o‘rganasiz.

bind() tizim chaqirig‘i haqida

Vazifasi

bind() socketni lokal IP manzil va port raqamiga bog‘laydi. Bu jarayon orqali server socket o‘zining qaysi tarmoq interfeysi va portida keluvchi ulanishlarni qabul qilishini belgilaydi.

Parametrlari

bind() tizim chaqirig‘iga quyidagi parametrlar uzatiladi:

1. socket_fd – Socket fayl deskriptori (socket yaratishda qaytarilgan qiymat).

2. sockaddr_in – IP manzil va portni saqlovchi struktura.

3. addrlen – sockaddr_in strukturasining uzunligi.

sockaddr_in struktura formati

IPv4 socket uchun ishlatiladigan sockaddr_in struktura:

struct sockaddr_in {
    short sin_family;       // Socket oilasi (AF_INET)
    unsigned short sin_port; // Port raqami (big-endian formatda)
    unsigned long sin_addr;  // IP manzil (32 bit)
    char sin_zero[8];        // Rezerv (bo'sh joy)
};

E'tibor bering: Port raqami va manzil tarmoqli formatda (big-endian) bo‘lishi kerak.

bind() tizim chaqirig‘i ishlash tartibi (assembly)

Quyida IPv4 uchun bind() chaqiruvi kodini ko‘rsataman.

Assembly kod – bind() tizim chaqirig‘i

section .data
    ip_address  dd 0                 ; 0.0.0.0 (barcha interfeyslar)
    port        dw 0x1234            ; Port raqami (big-endian formatda, 0x1234 = 4660)
    zero_space  times 8 db 0         ; Rezerv joy

    sockaddr_in dw 2                 ; sin_family (AF_INET)
                 dw port             ; sin_port
                 dd ip_address       ; sin_addr
                 db zero_space       ; sin_zero[8]

    bind_args   dd socket_fd, sockaddr_in, 16 ; Argumentlar jadvali

section .bss
    socket_fd   resd 1               ; Socket fayl deskriptori uchun joy

section .text
    global _start

_start:
    ;bind() tizim chaqiruvini amalga oshirish
    mov eax, 0x66                    ; `sys_socketcall` tizim chaqiruvi identifikatori
    mov ebx, 2                       ; `bind` funksiyasi kodi
    lea ecx, [bind_args]             ; Argumentlar manzili
    int 0x80                         ; Tizim chaqiruvini amalga oshirish

    ;Natijani tekshirish
    cmp eax, 0                       ; Xatolik yuz berganini tekshirish
    jl bind_error                    ; Agar `eax` < 0 bo‘lsa, xatolik

    ;Bind muvaffaqiyatli bajarildi
    ; Dastur davomida boshqa operatsiyalar qo‘shilishi mumkin

    ; Dasturdan chiqish
    mov eax, 1                       ; `sys_exit` tizim chaqiruvi
    xor ebx, ebx                     ; Chiqish kodi: 0
    int 0x80                         ; Dasturdan chiqish

bind_error:
    ; Xatolik yuz berdi, dasturdan chiqish
    mov eax, 1                       ; `sys_exit`
    mov ebx, 1                       ; Chiqish kodi: 1
    int 0x80                         ; Dasturdan chiqish

listen() tizim chaqirig‘i haqida

Vazifasi

listen() socketni tinglash rejimiga o‘tkazadi. Bu orqali server socket keluvchi ulanishlarni kutib, ulanish navbatini boshqaradi. Bu faqat TCP protokolida qo‘llaniladi, chunki UDP protokolida ulanish o‘rnatilmaydi.

Parametrlari

1. socket_fd – Socket fayl deskriptori.

2. backlog – Ulanishlar navbatida kutishi mumkin bo‘lgan maksimal ulanishlar soni.

listen() tizim chaqirig‘i ishlash tartibi (assembly)

Quyida listen() tizim chaqirig‘i kodini ko‘rsataman.

Assembly kod – listen() tizim chaqirig‘i

section .data
    listen_args dd socket_fd, 5       ; Socket fayl deskriptori va navbat uzunligi (5)

section .text
    global _start

_start:
    ; listen() tizim chaqiruvini amalga oshirish
    mov eax, 0x66                     ; `sys_socketcall` tizim chaqiruvi identifikatori
    mov ebx, 4                        ; `listen` funksiyasi kodi
    lea ecx, [listen_args]            ; Argumentlar manzili
    int 0x80                          ; Tizim chaqiruvini amalga oshirish

    ;Natijani tekshirish
    cmp eax, 0                        ; Xatolik yuz berganini tekshirish
    jl listen_error                   ; Agar `eax` < 0 bo‘lsa, xatolik

    ; Listen muvaffaqiyatli bajarildi
    ; Dastur davomida boshqa operatsiyalar qo‘shilishi mumkin

    ; Dasturdan chiqish
    mov eax, 1                        ; `sys_exit` tizim chaqiruvi
    xor ebx, ebx                      ; Chiqish kodi: 0
    int 0x80                          ; Dasturdan chiqish

listen_error:
    ; Xatolik yuz berdi, dasturdan chiqish
    mov eax, 1                        ; `sys_exit`
    mov ebx, 1                        ; Chiqish kodi: 1
    int 0x80                          ; Dasturdan chiqish

Assembly kodining qisqacha tushuntirishi

1. bind() chaqiruvi

   • sys_socketcall tizim chaqiruvining kodi 0x66 bo‘lib, bind funksiyasi uchun ebx = 2 qiymati beriladi.

   • sockaddr_in strukturasi yordamida socket IP manzili va portiga bog‘lanadi.

   • Agar eax registrida qaytgan qiymat manfiy bo‘lsa, xatolik yuz bergan.

2. listen() chaqiruvi

   • sys_socketcall kodi 0x66, listen funksiyasi uchun ebx = 4 qiymati.

   • backlog qiymati 5 qilib belgilangan, bu 5 ta ulanishni kutishga imkon beradi.

   • eax registrida qaytgan qiymat manfiy bo‘lsa, xatolik yuz bergan.

Eslatma

• Socket oilasi: Bu misolda AF_INET IPv4 oilasi ishlatilgan.

• Port raqami: Port raqamini tarmoqli format (big-endian) da ko‘rsatish muhim.

• Tinglash rejimi: listen() faqat TCP socketlarda qo‘llaniladi.

• Xatolikni qayta ishlash: Xatoliklar yuz berganda eax registridagi manfiy qiymatlar tahlil qilinadi.

Bu orqali siz bind() va listen() tizim chaqiruvlarini assemblyda qanday amalga oshirishni o‘rgandingiz. Bu tizim chaqiruvlari socketni port va IP manzilga bog‘lash va ulanishlarni kutish uchun zarur.