5-6

10.5. continue va break operatorlari (Continue and Break)

Bashda continue va break operatorlari siklni boshqarish uchun ishlatiladi. Ular siklning qanday ishlashini o‘zgartirish imkoniyatini beradi.

1. continue operatori

• continue operatori joriy iteratsiyani tugatib, siklning keyingi iteratsiyasiga o‘tadi.

• Bunda qolgan buyruqlar bajarilmaydi va sikl shartni qayta tekshiradi.

Misol:

#!/bin/bash

# 1 dan 5 gacha bo‘lgan raqamlarni aylantirish
for (( i=1; i<=5; i++ )); do
    if [[ $i -eq 3 ]]; then
        continue  # 3 bo‘lganda iteratsiyani tashlab ketadi
    fi
    echo "Raqam: $i"
done

Tushuntirish:

• if [[ $i -eq 3 ]] – Agar i qiymati 3 ga teng bo‘lsa, continue bajariladi.

• continue – Joriy iteratsiya tugaydi va siklning keyingi iteratsiyasiga o‘tiladi.

• Natijada 3 raqami chiqmaydi:

  Raqam: 1
  Raqam: 2
  Raqam: 4
  Raqam: 5

2. break operatori

• break operatori siklni to‘xtatadi va undan butunlay chiqib ketadi.

• Bunda siklning keyingi iteratsiyalari bajarilmaydi.

Misol:

#!/bin/bash

# 1 dan 5 gacha bo‘lgan raqamlarni aylantirish
for (( i=1; i<=5; i++ )); do
    if [[ $i -eq 3 ]]; then
        break  # 3 bo‘lganda siklni to‘xtatadi
    fi
    echo "Raqam: $i"
done

Tushuntirish:

• if [[ $i -eq 3 ]] – Agar i qiymati 3 ga teng bo‘lsa, break operatori bajariladi.

• break – Sikl to‘xtaydi va undan chiqiladi.

• Natijada faqat 1 va 2 raqamlari chiqadi:

  Raqam: 1
  Raqam: 2

10.6. Sikldan chiqish (Loop Break)

Bashda sikl ichida shart bajarilganda, break operatoridan foydalanib, sikldan chiqish mumkin. Bu operator siklning qolgan iteratsiyalarini o‘tkazib yuborib, bevosita keyingi kod qismiga o‘tadi.

Kod misoli:

#!/bin/bash

# 1 dan 10 gacha bo‘lgan raqamlarni tekshirish
for (( i=1; i<=10; i++ )); do
    if [[ $i -gt 5 ]]; then
        echo "Sikl tugadi. Raqam: $i dan katta"
        break  # 5 dan katta bo‘lganda siklni to‘xtatadi
    fi
    echo "Raqam: $i"
done

echo "Sikldan chiqildi"

Tushuntirish:

• if [[ $i -gt 5 ]] – Agar i qiymati 5 dan katta bo‘lsa, break operatori ishga tushadi.

• break – Siklni to‘xtatadi va siklning tashqarisidagi kod bajariladi.

• Chiqish natijasi quyidagicha bo‘ladi:

  Raqam: 1
  Raqam: 2
  Raqam: 3
  Raqam: 4
  Raqam: 5
  Sikl tugadi. Raqam: 6 dan katta
  Sikldan chiqildi

break operatorining foydasi

• Kerakli shart bajarilganda siklni tezroq tugatadi.

• Katta hajmdagi sikllarda samaradorlikni oshirishga yordam beradi.

continue va break kombinatsiyasi

Siklni boshqarishda continue va break operatorlarini birgalikda ishlatish mumkin.

Misol:

#!/bin/bash

# 1 dan 10 gacha bo‘lgan raqamlarni aylantirish
for (( i=1; i<=10; i++ )); do
    if [[ $i -eq 5 ]]; then
        echo "5 ni tashlab o‘tildi"
        continue  # 5 ga teng bo‘lganda joriy iteratsiyani tashlab ketadi
    fi
    
    if [[ $i -eq 8 ]]; then
        echo "8 ga yetilganda sikl to‘xtatildi"
        break  # 8 ga yetilganda siklni to‘xtatadi
    fi
    
    echo "Raqam: $i"
done

Tushuntirish:

• if [[ $i -eq 5 ]] – Agar i qiymati 5 ga teng bo‘lsa, continue operatori bajariladi va siklning keyingi iteratsiyasiga o‘tiladi.

• if [[ $i -eq 8 ]] – Agar i qiymati 8 ga teng bo‘lsa, break operatori ishga tushadi va siklni to‘xtatadi.

• Chiqish natijasi:

  Raqam: 1
  Raqam: 2
  Raqam: 3
  Raqam: 4
  5 ni tashlab o‘tildi
  Raqam: 6
  Raqam: 7
  8 ga yetilganda sikl to‘xtatildi

Xulosa:

• continue operatori joriy iteratsiyani tugatib, siklning keyingi iteratsiyasiga o‘tadi.

• break operatori siklni to‘xtatib, undan butunlay chiqadi.

• Ushbu operatorlar murakkab sikl tuzilmalarida shartlarni boshqarishni soddalashtiradi va kodning samaradorligini oshiradi.