C# SORT ARRAYS

C# dasturlash tilida massivlarni tartibga solish (sort) odatiy va muhim vazifalardan biridir. Tartibga solish yordamida massivdagi elementlarni oshish (ascending) yoki kamayish (descending) tartibida joylashtirish mumkin. C# massivlarni tartibga solish uchun qulay va samarali usullarni taqdim etadi.

Bu hujjatda massivlarni tartibga solishning turli usullari, nazariy tushunchalar va amaliy misollar ko‘rib chiqiladi.

Massivlarni tartibga solishning asosiy usullari

C# da massivlarni tartibga solish uchun quyidagi usullardan foydalanish mumkin:

1. Array.Sort(): Massivni oshish tartibida tartibga soladi.

2. Array.Reverse(): Massivni aksincha tartibga soladi.

3. Qo‘lda yozilgan algoritmlar (masalan, Bubble Sort).

Array.Sort() metodi yordamida tartibga solish

Nazariy tushuncha

Array.Sort() metodi massivni oshish tartibida (ascending order) tartibga soladi. Bu metod massiv ichidagi elementlarni o‘zgaruvchan holatda joylashtiradi.

Misol: Raqamli massiv

int[] sonlar = { 42, 8, 23, 4, 16 };

Array.Sort(sonlar);

foreach (int son in sonlar)
{
    Console.WriteLine(son);
}

Chiqish:

4
8
16
23
42

Misol: Matnli massiv

string[] mevalar = { "Olma", "Anor", "Banan", "Shaftoli" };

Array.Sort(mevalar);

foreach (string meva in mevalar)
{
    Console.WriteLine(meva);
}

Chiqish:

Anor
Banan
Olma
Shaftoli

Tushuntirish

• Array.Sort() metodi massiv elementlarini tabiiy tartibda joylashtiradi.

• Raqamli massivda bu raqamlarni oshish tartibida joylashtiradi.

• Matnli massivda elementlar alifbo tartibida tartiblanadi.

Array.Reverse() metodi yordamida aksincha tartibga solish

Nazariy tushuncha

Array.Reverse() metodi massivni aksincha tartibda (reverse order) joylashtiradi. Bu metodni odatda Array.Sort() bilan birgalikda ishlatish tavsiya etiladi.

Misol: Raqamli massiv

int[] sonlar = { 42, 8, 23, 4, 16 };

Array.Sort(sonlar);
Array.Reverse(sonlar);

foreach (int son in sonlar)
{
    Console.WriteLine(son);
}

Chiqish:

42
23
16
8
4

Misol: Matnli massiv

string[] mevalar = { "Olma", "Anor", "Banan", "Shaftoli" };

Array.Sort(mevalar);
Array.Reverse(mevalar);

foreach (string meva in mevalar)
{
    Console.WriteLine(meva);
}

Chiqish:

Shaftoli
Olma
Banan
Anor

Tushuntirish

• Array.Sort() massivni oshish tartibida joylashtiradi.

• Array.Reverse() massiv elementlarini aksincha tartiblaydi.

Qo‘lda yozilgan algoritmlar yordamida tartibga solish

Ba’zan massivni tartibga solish uchun qo‘lda algoritmlar yozish kerak bo‘lishi mumkin. Masalan, Bubble Sort algoritmi.

Bubble Sort misoli

int[] sonlar = { 42, 8, 23, 4, 16 };

for (int i = 0; i < sonlar.Length - 1; i++)
{
    for (int j = 0; j < sonlar.Length - i - 1; j++)
    {
        if (sonlar[j] > sonlar[j + 1])
        {
            // Joylarni almashtirish
            int temp = sonlar[j];
            sonlar[j] = sonlar[j + 1];
            sonlar[j + 1] = temp;
        }
    }
}

foreach (int son in sonlar)
{
    Console.WriteLine(son);
}

Chiqish:

4
8
16
23
42

Tushuntirish

• Bubble Sort algoritmi har bir iteratsiyada massivdagi elementlarni birma-bir solishtiradi va joylarini almashtiradi.

• Algoritmning murakkabligi yuqori bo‘lishiga qaramay, o‘quvchilar uchun yaxshi tushuncha beradi.

Massivlarni qisman tartibga solish

C# da massivning faqat bir qismini tartibga solish uchun Array.Sort() metodiga boshlang‘ich va tugash indekslarini kiritish mumkin.

Misol

int[] sonlar = { 42, 8, 23, 4, 16 };

Array.Sort(sonlar, 1, 3);

foreach (int son in sonlar)
{
    Console.WriteLine(son);
}

Chiqish:

42
4
8
23
16

Tushuntirish

• Array.Sort(sonlar, 1, 3) massivning 1-indeksidan boshlab 3 ta elementini tartiblaydi.

Xulosa

• Array.Sort() va Array.Reverse() massivlarni tartibga solishda asosiy vositalardir.

• Qo‘lda yozilgan algoritmlar murakkab bo‘lsa-da, dasturlash tushunchalarini chuqurlashtiradi.

• Massivning qisman tartiblanishi uchun indeks oralig‘ini belgilash imkoniyati mavjud.