Gateway va Default Gateway haqida
Last updated
Last updated
Hozirgi zamonaviy texnologiyalar tarmoqlar (networks) asosida qurilgan. Internetga ulanish, lokal tarmoqlarni boshqarish yoki turli xil qurilmalar o'rtasida ma'lumot almashishni tashkil qilish uchun gateway va default gateway tushunchalari muhim rol o'ynaydi.
Gateway — tarmoqdagi qurilma yoki dasturiy ta'minot bo'lib, ikki yoki undan ortiq tarmoqlar orasida ma'lumotlarni uzatish imkonini beradi. Gateway odatda tarmoqlarni bog'lovchi "ko'prik" (bridge) sifatida ishlaydi.
Gatewayning asosiy vazifalari:
Tarmoqlar o'rtasida protokollarni tarjima qilish.
Ma'lumot paketlarini boshqa tarmoqqa yo'naltirish.
Internet va lokal tarmoq (LAN) o'rtasidagi ulanishni ta'minlash.
Default Gateway — mahalliy tarmoqdagi (LAN) qurilmalar foydalanadigan "standart" yo'naltiruvchi (router yoki modem). Qurilma tarmoqqa to'g'ridan-to'g'ri bog'lanmagan boshqa tarmoqqa ma'lumot yubormoqchi bo'lsa, default gateway orqali chiqishni amalga oshiradi.
Misol: Agar sizning kompyuteringizda 192.168.0.5 IP-manzil bo'lsa va u internetdagi boshqa IP-manzil bilan aloqa qilmoqchi bo'lsa, kompyuter default gateway (masalan, 192.168.0.1) orqali ma'lumotni tashqariga chiqaradi.
Gatewayning ishlash prinsipi quyidagicha:
Mahalliy tarmoqdagi qurilmalar paketlarni to'g'ridan-to'g'ri o'z tarmog'i ichida almashtiradi.
Agar maqsad manzil boshqa tarmoqda bo'lsa, qurilmalar paketlarni default gatewayga yuboradi.
Default gateway paketlarni oladi va kerakli yo'nalishga yo'llaydi (masalan, internetga).
Tarmoqdagi router yoki gateway ma'lumotlarni manziliga yetkazish uchun yo'naltirish jadvalidan (routing table) foydalanadi.
Quyidagi rasm orqali gateway va default gateway tushunchasini batafsil tushuntiramiz:
Kompyuter: Mahalliy tarmoqdagi qurilma.
IP manzil: 192.168.0.X (misol uchun 192.168.0.10)
Default Gateway: 192.168.0.100 (birinchi router)
Router 1:
Ushbu router Satellite ISP orqali internetga ulanishni ta'minlaydi.
IP manzil: 192.168.0.100
Router kompyuterning birlamchi default gateway'idir.
Router 2:
Router 1 va Router 2 o'rtasida ko'prik (bridge) ulanishi mavjud.
IP manzil: 192.168.0.200
Bu router DSL ISP orqali internetga ulanadi.
Internet tarmog'i:
Ikki xil ISP mavjud: Satellite ISP va DSL ISP.
Tarmoqdagi routerlar orqali ma'lumotlar mos ravishda yo'naltiriladi.
Kompyuter biror saytga kirishni xohlasa (masalan, 8.8.8.8), u avval o'zining default gateway manzili — 192.168.0.100ga murojaat qiladi.
Router 1 ma'lumotlarni Satellite ISP orqali yo'naltiradi.
Agar Router 1 ishlamay qolsa, Router 2 (192.168.0.200) orqali DSL ISP yordamida boshqa yo'nalishga ulanish mumkin.
Bu holatda default gateway asosiy rol o'ynaydi, chunki qurilma boshqa tarmoqqa chiqish uchun uni yo'naltiruvchi sifatida ko'radi.
Gateway va default gatewayni sozlash uchun quyidagi amallar bajariladi:
Tarmoq sozlamalariga kirish:
Control Panel -> Network and Sharing Center -> Change adapter settings.
IP manzil va gateway kiritish:
O'ng tugma bosib, Properties -> Internet Protocol Version 4 (TCP/IPv4) ni tanlang.
IP-manzil, Subnet Mask va Default Gatewayni kiriting.
Misol:
IP manzil: 192.168.0.10
Subnet Mask: 255.255.255.0
Default Gateway: 192.168.0.100
Terminal orqali quyidagilarni bajarish:
Bu komanda default gatewayni 192.168.0.100 ga o'rnatadi.
Ushbu kitobda gateway va default gateway tushunchalari to'liq yoritildi. Gateway — tarmoqlar orasida aloqa o'rnatuvchi vosita bo'lsa, default gateway esa mahalliy qurilmalar uchun "standart" chiqish nuqtasidir.
Amaliy misol sifatida ikkita router va ikkita ISP (Satellite va DSL) ishlatilgan tarmoq ko'rib chiqildi. Bu kabi arxitektura real hayotda katta korporativ tarmoqlarda yoki ikki xil ulanish turiga ega kichik tarmoqlarda qo'llaniladi.
