C# LOOP THROUGH ARRAYS

C# dasturlash tilida massivlar ustida ishlashda elementlarni takrorlash uchun sikllardan foydalaniladi. Massivning har bir elementiga kirish yoki ma’lum bir operatsiyalarni bajarish uchun turli xil looplardan foydalanish mumkin. C# massivlari bilan ishlashda sikllar dastur ishini optimallashtiradi va kodni sodda qiladi.

Bu hujjatda massivlar orqali loop qilishning barcha usullari, ularning qo‘llanilishi va nazariy jihatlari tushuntiriladi.

Massivlar bilan loop qilishning asosiy usullari

C# da massivlar bilan ishlash uchun quyidagi loop turlaridan foydalaniladi:

1. For loop

2. Foreach loop

3. While loop

For loop yordamida massiv orqali loop qilish

Nazariy tushuncha

For loop massivni boshqarishning eng asosiy vositalaridan biridir. Unda massiv indekslar orqali boshqariladi. Har bir iteratsiyada indeksni oshirib, massivning keyingi elementiga o‘tiladi.

Misol

int[] sonlar = { 10, 20, 30, 40, 50 };

for (int i = 0; i < sonlar.Length; i++)
{
    Console.WriteLine($"Element {i}: {sonlar[i]}");
}

Tushuntirish

• int i = 0;: For loop boshlanishida indeks sifatida ishlatiladigan o‘zgaruvchi aniqlanadi.

• i < sonlar.Length: Har bir iteratsiyada massiv uzunligi bilan solishtiriladi.

• i++: Indeks har bir iteratsiyada 1 ga oshiriladi.

Chiqish:

Element 0: 10
Element 1: 20
Element 2: 30
Element 3: 40
Element 4: 50

Afzalliklari

• Indeks yordamida massivni to‘liq boshqarish mumkin.

• Muayyan elementlar bilan ishlash qulay.

Kamchiliklari

• Loopning murakkabligi ortadi, ayniqsa indeks hisoblashda xato bo‘lsa.

Foreach loop yordamida massiv orqali loop qilish

Nazariy tushuncha

Foreach loop C# da massiv va kolleksiyalarni takrorlash uchun ishlatiladigan eng qulay vositalardan biridir. U har bir elementni birma-bir o‘qiydi va indeksga e‘tibor qaratmasdan ishlaydi.

Misol

int[] sonlar = { 10, 20, 30, 40, 50 };

foreach (int son in sonlar)
{
    Console.WriteLine(son);
}

Tushuntirish

• int son: Har bir iteratsiyada massivdan olingan elementni saqlaydi.

• sonlar: Bu massiv, uning har bir elementi sikl davomida qayta ishlanadi.

Chiqish:

10
20
30
40
50

Afzalliklari

• Kod sodda va o‘qilishi oson.

• Indeksni qo‘lda boshqarish talab qilinmaydi.

Kamchiliklari

• Massiv elementlarini o‘zgartirish imkoniyati cheklangan.

• Indeksga bevosita kirish imkoni yo‘q.

While loop yordamida massiv orqali loop qilish

Nazariy tushuncha

While loop shart bajarilgunga qadar massiv elementlari ustida ishlaydi. Bunda qo‘lda indeksni boshqarish va shartni aniq belgilash talab etiladi.

Misol

int[] sonlar = { 10, 20, 30, 40, 50 };
int i = 0;

while (i < sonlar.Length)
{
    Console.WriteLine(sonlar[i]);
    i++;
}

Tushuntirish

• int i = 0;: Indeksni belgilash.

• while (i < sonlar.Length): Massiv uzunligi bilan solishtirish orqali loopni boshqarish.

• i++: Indeksni har iteratsiyada oshirish.

Chiqish:

10
20
30
40
50

Afzalliklari

• Shartni dinamik boshqarish imkoniyati mavjud.

Kamchiliklari

• Indeksni qo‘lda boshqarish talab qilinadi.

• Xatolarga nisbatan sezgirroq.

Loop tanlash bo‘yicha tavsiyalar

• For loop: Agar indeks kerak bo‘lsa yoki muayyan elementlar ustida ishlash lozim bo‘lsa.

• Foreach loop: Agar massivning barcha elementlari bilan ishlash kerak bo‘lsa va indeks muhim bo‘lmasa.

• While loop: Shartni dinamik ravishda aniqlash yoki iteratsiya davomiyligini boshqarish kerak bo‘lsa.

Amaliy misollar

Massiv elementlarining yig‘indisini hisoblash

int[] sonlar = { 10, 20, 30, 40, 50 };
int yigindi = 0;

foreach (int son in sonlar)
{
    yigindi += son;
}

Console.WriteLine($"Yig'indi: {yigindi}");

Chiqish:

Yig'indi: 150

Massivdagi eng katta qiymatni topish

int[] sonlar = { 15, 42, 8, 23, 16 };
int engKatta = sonlar[0];

for (int i = 1; i < sonlar.Length; i++)
{
    if (sonlar[i] > engKatta)
    {
        engKatta = sonlar[i];
    }
}

Console.WriteLine($"Eng katta qiymat: {engKatta}");

Chiqish:

Eng katta qiymat: 42

Xulosa

• C# massivlari bilan ishlashda looplar asosiy vosita hisoblanadi.

• For, foreach va while looplari orqali turli xil vazifalarni samarali bajarish mumkin.

• Har bir loopning afzalliklari va cheklovlarini tushunish kodni optimallashtirishga yordam beradi.