Linux Operatsion Tizimida Dasturlarni O'rnatish

Linux operatsion tizimida dasturlarni o'rnatish bir necha xil usullar orqali amalga oshiriladi. Siz paket menejeri, qo'lda yuklab o'rnatish, yoki zip va rar formatdagi fayllarni ochish kabi usullardan foydalanishingiz mumkin. Quyida ushbu usullarni batafsil ko'rib chiqamiz.

Paket Menejeri orqali Dastur O'rnatish

Linux tizimlarida dasturlarni boshqarish uchun paket menejerlari mavjud. Ubuntu va Debian asosidagi tizimlarda apt paket menejeri qo'llaniladi.

Avval tizimdagi paketlar ro'yxatini yangilaymiz va keyin dastur o'rnatamiz:

sudo apt update
sudo apt install git -y

Izoh:

• sudo apt update – tizimdagi paketlar ro'yxatini yangilaydi.

• sudo apt install git -y – git dasturini o'rnatadi. -y parametri esa o'rnatish jarayonida tasdiqlashni talab qilmaslik uchun ishlatiladi.

Dastur o'rnatilgach, uning versiyasini tekshirish uchun quyidagi buyruqni kiriting:

git --version

Bu buyruq git dasturining versiyasini ko'rsatadi.

Zip yoki Rar Formatdagi Fayllarni O‘rnatish

Ba'zan dasturlar zip yoki rar formatda tarqatiladi. Bunday fayllarni dastlab arxivdan chiqarish kerak bo'ladi. Bu jarayonni unzip yoki unrar dasturlari yordamida amalga oshirish mumkin.

Zip formatdagi faylni chiqarish uchun:

unzip dastur.zip -d /yo'lak/nomi

Rar formatdagi faylni chiqarish uchun:

unrar x dastur.rar /yo'lak/nomi

Arxivdan chiqarilgandan so'ng, fayllar ko'pincha install.sh yoki setup.sh nomli o'rnatish skriptini o'z ichiga oladi. Skriptni bajarish uchun quyidagi buyruqlarni kiriting:

cd /yo'lak/nomi
chmod +x install.sh
./install.sh

Agar skript ishlamasa, README yoki INSTALL fayllarini o'qib, o'rnatish jarayonini ko'rsatmalar asosida davom ettiring.

Curl orqali Dastur O'rnatish

Ayrim dasturlar paket menejerlarida mavjud bo'lmasligi mumkin. Bunday hollarda curl yordamida ularni internetdan yuklab olish va o'rnatish mumkin.

Misol uchun, Oh My Zsh kengaytmasini o'rnatish uchun quyidagi buyruqdan foydalanamiz:

sh -c "$(curl -fsSL https://raw.githubusercontent.com/ohmyzsh/ohmyzsh/master/tools/install.sh)"

Buyruq bajarilgach, dastur avtomatik o'rnatiladi.

---

Git orqali Dastur yoki Plaginlarni O'rnatish

Git vositasi yordamida dasturlar yoki plaginlarni GitHub kabi manbalardan yuklash mumkin. Masalan, zsh-syntax-highlighting plaginni quyidagicha yuklaymiz:

git clone https://github.com/zsh-users/zsh-syntax-highlighting.git ${ZSH_CUSTOM:-~/.oh-my-zsh/custom}/plugins/zsh-syntax-highlighting

Yuklangan fayllarni kerakli joyga nusxalaganingizdan so'ng, uni faollashtirish uchun ko'rsatmalarga amal qiling.

Qo'lda Yuklab O'rnatish

Ba'zi dasturlarni rasmiy veb-saytlardan qo'lda yuklab olish talab qilinadi. Bu dasturlar odatda .deb, .rpm yoki .tar.gz formatida bo'ladi.

.deb formatdagi faylni o'rnatish uchun quyidagi buyruqdan foydalaning:

sudo dpkg -i fayl_nomi.deb

Agar bog'liqlik muammolari yuzaga kelsa, quyidagi buyruq yordamida muammoni hal qiling:

sudo apt --fix-broken install

Dasturlarni Yangilash

Tizimdagi barcha dasturlarni yangilab turish muhim. Yangilash uchun quyidagi buyruqlarni kiriting:

sudo apt update
sudo apt upgrade -y

Izoh:

• sudo apt update – paketlar ro'yxatini yangilaydi.

• sudo apt upgrade -y – o'rnatilgan dasturlarni yangi versiyalariga yangilaydi.

Qo'shimcha Maslahatlar

• Har safar dastur o'rnatishdan oldin sudo apt update buyrug'ini ishga tushiring.

• Zip yoki rar arxivlarni chiqarishda maqsadli papkani oldindan tanlang.

• O'rnatishdan oldin README yoki boshqa ko'rsatmalarni o'qib chiqing.

• Faqat ishonchli manbalardan dasturlarni yuklang.

Ushbu qo'llanma orqali siz Linux operatsion tizimida dasturlarni oson va samarali o'rnatishingiz mumkin.