C# CONSTRUCTORS

C# dasturlash tilida constructors (konstruktorlar) sinfning maxsus metodi bo‘lib, u ob’ekt yaratishda avtomatik ravishda ishga tushadi. Konstruktorlar ob’ektning boshlang‘ich qiymatlarini belgilash va dastlabki sozlashlar uchun ishlatiladi. Ushbu qo‘llanmada konstruktorlarning turlari, sintaksisi va amaliy misollar ko‘rib chiqiladi.

Constructor xususiyatlari

1. Konstruktorning nomi sinf nomi bilan bir xil bo‘lishi kerak.

2. Konstruktor hech qanday qaytarish turiga (masalan, void, int) ega emas.

3. Konstruktor avtomatik ravishda ob’ekt yaratishda chaqiriladi.

Sintaksis

public class SinfNomi
{
    public SinfNomi()
    {
        // Konstruktor tanasi
    }
}

Constructor turlari

C# da konstruktorlarning bir nechta turlari mavjud:

1 Default Constructor (Standart konstruktor)

Default konstruktor parametrsiz bo‘ladi va ob’ekt uchun boshlang‘ich qiymatlarni belgilaydi.

public class Mashina
{
    public string Model;

    public Mashina()
    {
        Model = "Noma’lum";
    }
}

// Chaqiruv
Mashina mashina = new Mashina();
Console.WriteLine(mashina.Model);

Chiqish:

Noma’lum

2 Parametrli konstruktor

Parametrli konstruktor ob’ekt yaratishda kerakli qiymatlarni uzatishga imkon beradi.

public class Mashina
{
    public string Model;

    public Mashina(string model)
    {
        Model = model;
    }
}

// Chaqiruv
Mashina mashina = new Mashina("Toyota");
Console.WriteLine(mashina.Model);

Chiqish:

Toyota

3 Overloaded Constructor (Ortiqcha yuklangan konstruktor)

Ortiqcha yuklangan konstruktor bir xil nomdagi, lekin turli parametrli konstruktorlarni yaratish imkonini beradi.

public class Mashina
{
    public string Model;
    public int Yil;

    public Mashina()
    {
        Model = "Noma’lum";
        Yil = 0;
    }

    public Mashina(string model, int yil)
    {
        Model = model;
        Yil = yil;
    }
}

// Chaqiruv
Mashina mashina1 = new Mashina();
Mashina mashina2 = new Mashina("Honda", 2022);

Console.WriteLine($"Model: {mashina1.Model}, Yil: {mashina1.Yil}");
Console.WriteLine($"Model: {mashina2.Model}, Yil: {mashina2.Yil}");

Chiqish:

Model: Noma’lum, Yil: 0
Model: Honda, Yil: 2022

4 Static Constructor (Statik konstruktor)

Static konstruktor faqat bir marta chaqiriladi va sinfning static a’zolarini boshlang‘ich qiymatga o‘rnatish uchun ishlatiladi.

public class Matematika
{
    public static double Pi;

    static Matematika()
    {
        Pi = 3.14159;
    }
}

// Chaqiruv
Console.WriteLine(Matematika.Pi);

Chiqish:

3.14159

5 Copy Constructor (Nusxa konstruktor)

Copy konstruktor bir ob’ekt qiymatlarini boshqa ob’ektga nusxalash uchun ishlatiladi.

public class Talaba
{
    public string Ism;
    public int Yosh;

    public Talaba(string ism, int yosh)
    {
        Ism = ism;
        Yosh = yosh;
    }

    public Talaba(Talaba t)
    {
        Ism = t.Ism;
        Yosh = t.Yosh;
    }
}

// Chaqiruv
Talaba talaba1 = new Talaba("Ali", 20);
Talaba talaba2 = new Talaba(talaba1);

Console.WriteLine($"Ism: {talaba2.Ism}, Yosh: {talaba2.Yosh}");

Chiqish:

Ism: Ali, Yosh: 20

Constructor Overloading (Ortiqcha yuklash)

Bir xil nomdagi konstruktorlarni parametrlar soni yoki turlariga qarab farqlash mumkin. Bu dasturda ko‘p moslashuvchanlik yaratadi.

public class Mashina
{
    public string Model;
    public int Yil;

    public Mashina()
    {
        Model = "Noma’lum";
        Yil = 0;
    }

    public Mashina(string model)
    {
        Model = model;
    }

    public Mashina(string model, int yil)
    {
        Model = model;
        Yil = yil;
    }
}

// Chaqiruv
Mashina mashina1 = new Mashina();
Mashina mashina2 = new Mashina("Toyota");
Mashina mashina3 = new Mashina("Honda", 2022);

Console.WriteLine($"Model: {mashina1.Model}, Yil: {mashina1.Yil}");
Console.WriteLine($"Model: {mashina2.Model}, Yil: {mashina2.Yil}");
Console.WriteLine($"Model: {mashina3.Model}, Yil: {mashina3.Yil}");

Chiqish:

Model: Noma’lum, Yil: 0
Model: Toyota, Yil: 0
Model: Honda, Yil: 2022

Afzalliklari

1. Qayta ishlatish: Ob’ekt yaratishda o‘xshash kodlarni qisqartirish.

2. Tartib: Ob’ektning boshlang‘ich qiymatlarini belgilash uchun aniqlik kiritadi.

3. Moslashuvchanlik: Parametrlar yordamida ob’ektni turli xil boshlang‘ich holatlarga moslashtirish.

Xulosa

C# konstruktorlari ob’ekt yaratishda boshlang‘ich qiymatlarni o‘rnatish uchun qulay vosita hisoblanadi. Ularning turli xil turlari va imkoniyatlari dasturda moslashuvchanlik va qulaylik yaratadi. Har qanday murakkab tizimda konstruktorlardan samarali foydalanish dasturiy ta’minotni optimallashtirishga yordam beradi.