SQL da Ma'lumotlarni Yangilash (UPDATE)

SQL da UPDATE operatori jadvaldagi mavjud yozuvlarni yangilash uchun ishlatiladi. Bu operator yordamida mavjud satrlarni o‘zgartirish, ustunlarning qiymatlarini yangilash mumkin. UPDATE operatori juda kuchli vosita bo‘lib, agar noto‘g‘ri ishlatilsa, ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarning yaxlitligini buzishi mumkin. Shuning uchun WHERE shartini to‘g‘ri qo‘llash juda muhimdir.

1 UPDATE Sintaksisi

UPDATE jadval_nomi
SET ustun1 = yangi_qiymat1, ustun2 = yangi_qiymat2, ...
WHERE shart;

• jadval_nomi: Yangilanishi kerak bo‘lgan jadvalning nomi.

• ustun1, ustun2, ...: Yangilanishi kerak bo‘lgan ustunlar.

• yangi_qiymat1, yangi_qiymat2, ...: Har bir ustun uchun yangi qiymatlar.

• WHERE shart: Qaysi yozuvlar yangilanishi kerakligini belgilaydi. Agar WHERE sharti qo‘llanmasa, barcha yozuvlar yangilanadi.

2 Oddiy Ma'lumot Yangilash

Misol tariqasida, Users jadvalidagi foydalanuvchining ma'lumotlarini yangilaymiz. Masalan, foydalanuvchining yoshini 30 ga o‘zgartirish:

UPDATE Users
SET Age = 30
WHERE UserID = 1;

Bu buyruq UserID = 1 bo‘lgan foydalanuvchining yoshini 30 ga yangilaydi.

3 Bir nechta Ustunni Yangilash

Agar bir nechta ustunni bir vaqtning o‘zida yangilash kerak bo‘lsa, ularni vergul bilan ajratib yozish mumkin:

UPDATE Users
SET FirstName = 'John', LastName = 'Smith', Age = 35
WHERE UserID = 2;

Bu misolda UserID = 2 bo‘lgan foydalanuvchining FirstName, LastName va Age ustunlari bir vaqtda yangilanadi.

4 WHERE Shartini Ishlatish

WHERE sharti — bu yangilanishi kerak bo‘lgan yozuvlarni aniqlashda ishlatiladi. Agar WHERE sharti bo‘lmasa, jadvaldagi barcha yozuvlar yangilanadi. WHERE sharti ma'lumotlar bazasini yangilashda eng muhim qismdir, chunki noto‘g‘ri shart kiritish natijasida barcha ma'lumotlar o‘zgartirilishi mumkin.

Misol:

UPDATE Users
SET Age = 25
WHERE FirstName = 'John' AND LastName = 'Doe';

Bu buyruq faqat FirstName = 'John' va LastName = 'Doe' bo‘lgan foydalanuvchining yoshini yangilaydi.

5 WHERE Shartisiz Yangilash (Diqqat)

Agar WHERE shartini qo‘ymasangiz, UPDATE operatori jadvaldagi barcha yozuvlarni yangilaydi. Bu juda ehtiyotkorlik bilan ishlatilishi kerak, chunki barcha ma'lumotlar o‘zgarishi mumkin.

Misol (diqqat):

UPDATE Users
SET Age = 40;

Bu buyruq jadvaldagi barcha foydalanuvchilarning yoshini 40 ga yangilaydi. Agar bu xatolik bo‘lsa, barcha foydalanuvchilarning ma’lumotlari noto‘g‘ri yangilanadi.

6 NULL Qiymatni Yangilash

Agar ustunga NULL qiymatini qo‘shmoqchi bo‘lsangiz, shunchaki NULL so‘zini qiymat sifatida kiritishingiz mumkin.

Misol:

UPDATE Users
SET PhoneNumber = NULL
WHERE UserID = 1;

Bu misolda UserID = 1 bo‘lgan foydalanuvchining telefon raqami NULL (bo‘sh) ga o‘zgartiriladi.

7 Subquery (Ichki So‘rov) Bilan Yangilash

UPDATE operatorida ichki so‘rov (subquery) ishlatish mumkin. Bu yordamida bir jadvaldan olingan ma'lumotlarni boshqa jadvalga qo‘llash mumkin.

Misol:

UPDATE Users
SET Age = (SELECT Age FROM Employees WHERE Employees.EmployeeID = Users.UserID)
WHERE UserID = 1;

Bu misolda Users jadvalidagi foydalanuvchining yoshini Employees jadvalidan olingan ma'lumotlar bilan yangilaymiz. Bu yerda UserID va EmployeeID mos kelishi kerak.

8 UPDATE Bilan Xatoliklarni Oldini Olish

• Backups: Ma'lumotlarni yangilashdan oldin, xatoliklarni oldini olish uchun jadvalning zaxirasini olish tavsiya etiladi.

• Transactionlar: Bir nechta ma'lumotlarni yangilashda TRANSACTION operatorlarini ishlatish mumkin. Bu yordamida, agar yangilash jarayonida xatolik yuzaga kelsa, barcha o‘zgarishlar qaytarilishi (rollback) mumkin.

Misol:

BEGIN TRANSACTION;

UPDATE Users
SET Age = 40
WHERE UserID = 1;

UPDATE Users
SET Age = 45
WHERE UserID = 2;

COMMIT;

Bu misolda ikkita UPDATE so‘rovi bir vaqtning o‘zida ishlatiladi. Agar ikkita yangilash ham muvaffaqiyatli bo‘lsa, COMMIT yordamida barcha o‘zgarishlar saqlanadi. Agar xatolik yuzaga kelsa, ROLLBACK yordamida barcha o‘zgarishlar bekor qilinadi.

Xulosa

• UPDATE operatori jadvaldagi mavjud yozuvlarni yangilash uchun ishlatiladi.

• WHERE shartini qo‘llash juda muhim, chunki noto‘g‘ri ishlatilgan shart barcha ma'lumotlarni yangilashga olib kelishi mumkin.

• NULL qiymatlarini yangilash va subquerylardan foydalanish imkoniyatlari mavjud.

• Yangilash jarayonida xatoliklarni oldini olish uchun zaxira nusxalarini yaratish va tranzaksiya mexanizmlarini ishlatish tavsiya etiladi.

UPDATE operatori SQLda juda ko‘p ishlatiladigan, lekin ehtiyotkorlik bilan qo‘llanilishi kerak bo‘lgan operatorlardan biridir.