Mavzular

1-10: Linuxning umumiy asoslari va tizim arxitekturasi

1. Linuxning tarixi va rivojlanishi.

2. Linux yadrosi (kernel) va uning funksiyalari.

3. Linux distributivlari va ularning tasnifi (Debian, RHEL, Ubuntu, Fedora).

4. Tizimning asosiy komponentlari va arxitekturasi.

5. Kernel modullari va dinamik boshqaruv (lsmod, modprobe, rmmod).

6. Shell va uning turlari (bash, zsh, fish).

7. Linuxdagi iyerarxik katalog tuzilishi (/root, /etc, /var, /usr).

8. Virtual fayl tizimlari (/proc, /sys, /dev).

9. Kernel sozlamalari va parametrlarini tahrirlash (sysctl).

10. Uptime va ishlash davomiyligini kuzatish (uptime, dmesg).

11-20: Fayl tizimi va kataloglar boshqaruvi

1. Linuxda fayl tizimining tuzilishi va turlari (Ext4, XFS, Btrfs).

2. Fayl tizimini ulash va o‘chirish (mount, umount).

3. Fayl tizimini formatlash (mkfs, fsck).

4. Doimiy ulanishlar (/etc/fstab konfiguratsiyasi).

5. Disklar va bo‘limlar holatini kuzatish (lsblk, blkid, df, du).

6. Fayl va katalog buyruqlari (ls, cd, mkdir, rmdir, rm).

7. Fayl kengaytmalari va ularning ma’nolari (file buyrug‘i orqali).

8. Fayllarni nusxalash va ko‘chirish (cp, mv).

9. Fayl va kataloglarni qidirish (find, locate, grep).

10. Symbolic va hard linklar (ln -s).

21-30: Foydalanuvchilar va ruxsatlar boshqaruvi

1. Foydalanuvchilar va guruhlar yaratish va boshqarish (adduser, usermod, passwd).

2. Foydalanuvchi konfiguratsiya fayllari (/etc/passwd, /etc/shadow).

3. Guruhlar boshqaruvi (groupadd, gpasswd).

4. Fayl ruxsatlari tizimi (rwx, chmod, chown, chgrp).

5. Ruxsatlarni o‘zgartirish va sozlash (umask, ACL).

6. Foydalanuvchi guruhlariga ruxsatlarni berish (groups).

7. Foydalanuvchilarning protsesslaridan foydalanishni cheklash (ulimit).

8. Parol siyosati va xavfsizlik sozlamalari.

9. Foydalanuvchi seshiyalari (w, who, whoami).

10. Foydalanuvchilar uchun sudo huquqlarini boshqarish (sudo va /etc/sudoers).

31-40: Jarayonlar va xizmatlar boshqaruvi

1. Jarayonlar va xizmatlar haqida ma'lumot olish (ps, top, htop).

2. Jarayonlarni boshqarish (kill, pkill, killall).

3. Systemd xizmatlarini boshqarish (systemctl).

4. Xizmatlarni avtomatik ishga tushirish (systemctl enable).

5. cron va at orqali vazifalarni rejalashtirish.

6. journalctl yordamida tizim loglarini kuzatish.

7. Foreground va background jarayonlar (fg, bg, jobs).

8. Boot jarayonini tushunish va diagnostika (grub, systemd-analyze).

9. Loglar joylashuvi va diagnostikasi (/var/log, tail, less).

10. Init tizimlari (SysVinit, Systemd, Upstart).

41-50: Disk va fayl tizimini boshqarish

1. Disk bo‘limlash (fdisk, parted).

2. Fayl tizimining foydalanilishini tahlil qilish (df, du).

3. Keshlarni boshqarish (sync, echo 3 > /proc/sys/vm/drop_caches).

4. RAID massivlarini boshqarish (mdadm).

5. Logical Volume Management (LVM).

6. Snapshot texnologiyalari (btrfs, zfs).

7. Fayl tizimni defragmentatsiya qilish va optimallashtirish.

8. Fayl tizimi kvotalarini sozlash (quota).

9. Fayl tizimini zaxiralash (rsync, tar, dd).

10. Disk monitoring vositalari (iotop, iostat).

51-60: Tarmoq konfiguratsiyasi va boshqaruvi

1. Tarmoq interfeyslari va ularni sozlash (ip, ifconfig, nmcli).

2. IP-manzil va tarmoq maskalari konfiguratsiyasi (ip addr).

3. DNS konfiguratsiyasi (/etc/resolv.conf).

4. Tarmoqni diagnostika qilish (ping, traceroute).

5. Masofaviy ulanish (SSH, SCP, SFTP).

6. SSH xavfsizligini ta’minlash (kalitlar orqali autentifikatsiya).

7. Portlar va ulanishlarni tekshirish (netstat, ss).

8. Tarmoq trafikini monitoring qilish (iftop, nload).

9. Firewall sozlash (iptables, ufw).

10. VPN va tunnellarni sozlash (OpenVPN, WireGuard).

61-70: Xavfsizlik va autentifikatsiya

1. Linux xavfsizlik devorlari (SELinux, AppArmor).

2. Foydalanuvchilar uchun xavfsizlik siyosati (passwd siyosati).

3. Xavfsizlik uchun ayllarni shifrlash (gpg, openssl).

4. SSH kalitlar boshqaruvi (ssh-keygen).

5. Xavfsizlik holatini tahlil qilish (lynis, chkrootkit).

6. Xavfsizlik loglarini kuzatish (/var/log/auth.log).

7. Fail2ban orqali hujumlarni bloklash.

8. Port skanerlashdan himoya (nmap bilan test).

9. Backup va tiklash strategiyalari.

10. Root foydalanuvchining huquqlarini boshqarish.

71-80: Avtomatlashtirish va ssenariylar

1. Bash skriptlar yaratish (#!/bin/bash).

2. O‘zgaruvchilar va argumentlar bilan ishlash ($1, $2, export).

3. If, for, while konstruksiyalari.

4. awk, sed va cut bilan fayllarni qayta ishlash.

5. Cron orqali avtomatik ishlarni rejalashtirish.

6. Asinxron jarayonlar (nohup, &).

7. Avtomatik log tozalash skriptlari.

8. Backup skriptlarini yaratish (tar, rsync).

9. Konfiguratsiya fayllarini shablonlar orqali boshqarish.

10. Monitoring skriptlarini yaratish (df, free, uptime).

81-90: Diagnostika va troubleshooting

1. Tizim ishlashini diagnostika qilish (dmesg, journalctl).

2. CPU yuklanishini kuzatish (top, htop).

3. RAM va swap monitoringi (free, vmstat).

4. Disk yozuv/о‘qish tezligini tahlil qilish (dd).

5. Boot jarayonidagi muammolarni bartaraf etish.

6. Loglarni filtrdan o‘tkazish (grep, tail).

7. Tarmoq ulanishlari muammolarini tahlil qilish (tcpdump, wireshark).

8. Xizmatlarning ishlash holatini tekshirish (systemctl status).

9. Xatolik kodlarini tekshirish (echo $?).

10. Paketlar va kutubxonalarni tekshirish.

91-100: Qo‘shimcha mavzular

1. Virtualizatsiya (KVM, VirtualBox).

2. Docker asoslari va konteyner boshqaruvi.

3. Linux audit tizimlari (auditd).

4. Kernelni yangilash va patch qilish.

5. SSH orqali avtomatik ulanishlar (ssh-agent).

6. Fayl sixronizatsiyasi (rsync).

7. Diskdan to‘g‘ridan-to‘g‘ri klonlash (dd).

8. Tarmoq xavfsizligi va paket filtrlash.

9. Shifrlangan disk bo‘limlari (cryptsetup).

10. Kernel sozlamalarini o‘zgartirish (sysctl.conf).