C# PARAMETERS AND ARGUMENTS:

C# dasturlash tilida parameters va arguments tushunchalari metodlar bilan ishlashda muhim rol o‘ynaydi. Ularning yordamida ma’lumotlar metodga uzatiladi va natija qaytariladi. Ushbu qo‘llanmada parametrlarning turlari, argumentlar va ularning o‘zaro farqlari batafsil ko‘rib chiqiladi

Parameters va Arguments o‘rtasidagi farq

• Parameters: Metodni e’lon qilishda aniqlangan o‘zgaruvchilar.

• Arguments: Metod chaqiruvda uzatiladigan haqiqiy qiymatlar.

Misol:

public void Salomlash(string ism) // `ism` - bu parametr
{
    Console.WriteLine($"Salom, {ism}!");
}

// Chaqiruv
Salomlash("Ali"); // "Ali" - bu argument

Chiqish:

Salom, Ali!

Parametrlarning turlari

C# da parametrlar quyidagicha tasniflanadi:

1 Oddiy parametrlar (Value Parameters)

Oddiy parametrlar qiymat sifatida metodga uzatiladi. Bu qiymatlar metod ichida nusxalanadi va tashqi muhitga ta’sir qilmaydi.

public void Ko‘paytir(int son)
{
    son *= 2;
    Console.WriteLine($"Metod ichida: {son}");
}

// Chaqiruv
int qiymat = 5;
Ko‘paytir(qiymat);
Console.WriteLine($"Tashqi qiymat: {qiymat}");

Chiqish:

Metod ichida: 10
Tashqi qiymat: 5

2 Havola bo‘yicha parametrlar (Reference Parameters)

ref kalit so‘zi yordamida parametrni havola sifatida uzatish mumkin. Bu qiymat bevosita o‘zgartiriladi.

public void Qo‘shish(ref int son)
{
    son += 10;
}

// Chaqiruv
int qiymat = 5;
Qo‘shish(ref qiymat);
Console.WriteLine(qiymat);

Chiqish:

15

3 Chiqaruvchi parametrlar (Output Parameters)

out kalit so‘zi yordamida qiymatni metoddan tashqariga uzatish mumkin. Parametr ichida qiymat berilishi shart.

public void SonlarniHisobla(int a, int b, out int yigindi, out int ko‘paytma)
{
    yigindi = a + b;
    ko‘paytma = a * b;
}

// Chaqiruv
int yig, kop;
SonlarniHisobla(5, 10, out yig, out kop);
Console.WriteLine($"Yig‘indi: {yig}, Ko‘paytma: {kop}");

Chiqish:

Yig‘indi: 15, Ko‘paytma: 50

4 Ixtiyoriy parametrlar (Optional Parameters)

Metod parametrlariga standart qiymatlar berish orqali ular ixtiyoriy qilinadi. Agar chaqiruvda qiymat uzatilmasa, standart qiymatlar ishlatiladi.

public void Salomlash(string ism = "Dunyo")
{
    Console.WriteLine($"Salom, {ism}!");
}

// Chaqiruv
Salomlash();
Salomlash("Ali");

Chiqish:

Salom, Dunyo!
Salom, Ali!

5 Parametrlar ro‘yxati (Params)

params kalit so‘zi yordamida noma’lum sonli qiymatlar uzatish imkonini beradi. Parametr massiv sifatida ishlatiladi.

public void Yig‘indiniHisobla(params int[] sonlar)
{
    int yigindi = 0;
    foreach (int son in sonlar)
    {
        yigindi += son;
    }
    Console.WriteLine($"Yig‘indi: {yigindi}");
}

// Chaqiruv
Yig‘indiniHisobla(1, 2, 3, 4, 5);

Chiqish:

Yig‘indi: 15

Argumentlar bilan ishlash bo‘yicha tavsiyalar

Standart qiymatlar va qo‘shimcha parametrlar

Metodda ixtiyoriy va params parametrlarini birgalikda ishlatish mumkin. Ammo params har doim oxirgi parametr bo‘lishi kerak.

public void MatnChopEt(string sarlavha = "Matnlar", params string[] matnlar)
{
    Console.WriteLine(sarlavha);
    foreach (string matn in matnlar)
    {
        Console.WriteLine(matn);
    }
}

// Chaqiruv
MatnChopEt("Mening kuni", "Ish", "Sport", "Uyqu");

Chiqish:

Mening kuni
Ish
Sport
Uyqu

Parametrlarni kombinatsiyalash

Parametrlarning turli turlari bir metodda ishlatilishi mumkin. Bu metodlarni ko‘p funksiyali qilishga yordam beradi.

public void Hisoblash(int a, int b, out int yigindi, ref int ko‘paytma, params int[] qo‘shimchaSonlar)
{
    yigindi = a + b;
    ko‘paytma *= a * b;
    foreach (int son in qo‘shimchaSonlar)
    {
        yigindi += son;
    }
}

// Chaqiruv
int yig, kop = 1;
Hisoblash(2, 3, out yig, ref kop, 4, 5);
Console.WriteLine($"Yig‘indi: {yig}, Ko‘paytma: {kop}");

Chiqish:

Yig‘indi: 14, Ko‘paytma: 30

Xulosa

• Parameters va Arguments metodning kirish va chiqish nuqtasini ta’minlaydi.

• Oddiy parametrlar qiymatni nusxalaydi, ref va out esa asl qiymatga ta’sir qiladi.

• params va ixtiyoriy parametrlar yordamida metodlar yanada moslashuvchan bo‘ladi.