ICMP (Ping) va Tarmoq Diagnostikasi

ICMP (Internet Control Message Protocol) – tarmoqni diagnostika qilish va muammolarni aniqlash uchun ishlatiladigan protokol. Ping bu ICMP'ning eng mashhur ilovasi bo‘lib, tarmoq orqali boshqa qurilmaga Echo Request (ping so‘rovi) yuboradi va undan Echo Reply (ping javobi) oladi. Shu orqali tarmoq aloqasi va kechikish vaqtlari o‘lchanadi.

1 ICMP Paketining Tuzilishi

Maydon	Kattaligi	Tavsif
Type	8 bit	ICMP xabar turi (8 – Echo Request)
Code	8 bit	Xabar kodi (odatda 0)
Checksum	16 bit	Paketning to‘g‘riligini tekshiruvchi qiymat
Identifier	16 bit	Unikal identifikator
Sequence Number	16 bit	Paket tartib raqami
Data (Payload)	O‘zgaruvchan	Foydalanuvchi ma'lumotlari

ICMP Echo Request va Reply turlari

Xabar turi	Type qiymati	Tavsif
Echo Request	8	Ping so‘rovi
Echo Reply	0	Ping javobi
Destination Unreachable	3	Manzilga yetib borib bo‘lmaydi
Time Exceeded	11	Paketning amal qilish vaqti tugadi

2 ICMP Ping Tarmoq Diagnostikasi Bosqichlari

1. ICMP paket yaratish: ICMP protokoliga mos paket tuziladi (Type = 8, Code = 0, Checksum, Identifier, Sequence Number va ma'lumot).

2. Socket yaratish: Raw socket (SOCK_RAW) yaratib, paket tarmoqqa yuboriladi.

3. Echo Request yuborish: Yaratilgan ICMP paket manzilga yuboriladi.

4. Echo Reply qabul qilish: ICMP Echo Reply paket qabul qilinadi va tarmoqning ishlashi tekshiriladi.

3 Assemblyda ICMP Ping Implementatsiyasi

Socket Tizim Chaqiruvlari

• socket() – Raw socket yaratadi.

• sendto() – ICMP paketni yuboradi.

• recvfrom() – Paketni qabul qiladi.

Assembly Kod (ICMP Ping)

section .data
    ip_address      db "8.8.8.8", 0           ; Ping uchun Google DNS manzili
    icmp_packet     db 8, 0, 0, 0, 0, 1, 0, 1  ; ICMP Type=8 (Echo Request), Code=0
    payload         db "Hello, ICMP!", 0       ; Paketga qo‘shimcha ma'lumot
    packet_size     equ $ - icmp_packet        ; Paketning umumiy uzunligi
    sockaddr_in     dw 2                       ; sin_family (AF_INET)
                     dw 0                      ; sin_port
                     dd 0                      ; sin_addr (manzil keyin sozlanadi)
                     times 8 db 0              ; sin_zero[8]

section .bss
    socket_fd       resd 1                     ; Socket fayl deskriptori
    recv_buffer     resb 256                   ; Qabul qilish buferi

section .text
    global _start

_start:
    ;Raw socket yaratish (socket(AF_INET, SOCK_RAW, IPPROTO_ICMP))
    mov eax, 0x66                             ; `sys_socketcall` identifikatori
    mov ebx, 1                                ; `socket` funksiyasi kodi
    lea ecx, [socket_args]                    ; Argumentlar manzili
    int 0x80                                  ; Socket yaratish

    ;Socket fayl deskriptori qaytariladi
    mov [socket_fd], eax

    ;ICMP paketni yuborish (sendto)
    mov eax, 0x66                             ; `sys_socketcall`
    mov ebx, 11                               ; `sendto` funksiyasi kodi
    lea ecx, [sendto_args]                    ; Yuborish argumentlari
    int 0x80                                  ; Paketni yuborish

    ;ICMP javob paketini qabul qilish (recvfrom)
    mov eax, 0x66                             ; `sys_socketcall`
    mov ebx, 12                               ; `recvfrom` funksiyasi kodi
    lea ecx, [recvfrom_args]                  ; Qabul qilish argumentlari
    int 0x80                                  ; Paketni qabul qilish

    ;Qabul qilingan paketni ekranga chiqarish (sys_write)
    mov eax, 4                                ; `sys_write`
    mov ebx, 1                                ; stdout
    lea ecx, [recv_buffer]                    ; Qabul qilingan paket
    mov edx, 64                               ; Ekranga chiqariladigan baytlar soni
    int 0x80

    ;Socketni yopish (close)
    mov eax, 6                                ; `sys_close`
    mov ebx, [socket_fd]                      ; Socket fayl deskriptori
    int 0x80

    ;Dasturdan chiqish
    mov eax, 1                                ; `sys_exit`
    xor ebx, ebx                              ; Chiqish kodi: 0
    int 0x80

section .data
    socket_args dd 2, 3, 1                    ; socket(AF_INET, SOCK_RAW, IPPROTO_ICMP)
    sendto_args dd socket_fd, icmp_packet, packet_size, 0, sockaddr_in, 16
    recvfrom_args dd socket_fd, recv_buffer, 256, 0, sockaddr_in, 16

Kodning tushuntirishi

1. Raw socket yaratish: socket(AF_INET, SOCK_RAW, IPPROTO_ICMP) chaqiruvini amalga oshirib, ICMP paketlarni yuborish va qabul qilish imkonini beruvchi socket yaratiladi.

2. ICMP paketni yuborish: sendto() chaqiruvi orqali ICMP Echo Request paket yuboriladi. Paket tarkibida:

   • Type = 8 (Echo Request)

   • Code = 0

   • Checksum = 0 (bu misolda oddiylik uchun hisoblanmagan)

3. ICMP javobni qabul qilish: recvfrom() chaqiruvi orqali kelgan ICMP Echo Reply paket qabul qilinadi.

4. Ma'lumotni ekranga chiqarish: Paket tarkibi ekranga chiqariladi (sys_write).

Ping va ICMP diagnostikasi uchun foydali buyruqlar

Linuxda ping orqali ICMP diagnostikasini o‘tkazish uchun buyruq:

ping 8.8.8.8

Bu buyruq Google DNS serveriga ping so‘rov yuboradi va javob oladi.

ICMP Diagnostikasida Xatoliklar

1. ICMP paketlarining bloklanishi: Ba’zi tizimlarda ICMP paketlar firewall yoki xavfsizlik sozlamalari tufayli bloklanishi mumkin.

2. Xatolik kodlari: Agar manzilga yetib borib bo‘lmasa, Destination Unreachable (Type = 3) xabari yuboriladi.

3. Root huquqlari: Raw socket yaratish uchun ko‘pincha root huquqlari talab qilinadi.

ICMP protokoli tarmoq diagnostikasi uchun muhim vositadir. Assembly tilida raw socket orqali ICMP paketlarni yuborish va qabul qilish mumkin. Bu jarayonda tizim chaqiruvlari (socket(), sendto(), recvfrom()) va ICMP paketining strukturasini to‘g‘ri tuzish talab etiladi. Ping orqali tarmoq kechikishi va aloqani tekshirishda ushbu protokol keng qo‘llaniladi.